फ्यूजची रचना, तत्व आणि निवड

फ्यूज, ज्याला सामान्यतः विमा म्हणून ओळखले जाते, हे सर्वात सोप्या संरक्षणात्मक विद्युत उपकरणांपैकी एक आहे. जेव्हा पॉवर ग्रिड किंवा सर्किट ओव्हरलोड किंवा शॉर्ट सर्किटमधील विद्युत उपकरणे वितळू शकतात आणि सर्किट स्वतःच तुटू शकतात, ओव्हरकरंट आणि इलेक्ट्रिक पॉवरच्या थर्मल प्रभावामुळे पॉवर ग्रिड आणि इलेक्ट्रिकल उपकरणांचे नुकसान टाळू शकतात आणि अपघाताचा प्रसार रोखू शकतात.

एक, फ्यूजचे मॉडेल

पहिले अक्षर R म्हणजे फ्यूज.

दुसऱ्या अक्षर M चा अर्थ नो पॅकिंग क्लोज्ड ट्यूब प्रकार आहे;

टी म्हणजे पॅक्ड क्लोज्ड ट्यूब प्रकार;

L म्हणजे सर्पिल;

S म्हणजे जलद स्वरूप;

C म्हणजे पोर्सिलेन इन्सर्ट;

Z म्हणजे सेल्फ-डुप्लेक्स.

तिसरा म्हणजे फ्यूजचा डिझाइन कोड.

चौथा फ्यूजचा रेटेड करंट दर्शवतो.

दोन, फ्यूजचे वर्गीकरण

संरचनेनुसार, फ्यूज तीन श्रेणींमध्ये विभागले जाऊ शकतात: ओपन प्रकार, सेमी-क्लोज्ड प्रकार आणि क्लोज्ड प्रकार.

१. ओपन टाईप फ्यूज

जेव्हा वितळणे कंस ज्वाला आणि धातूच्या वितळणाऱ्या कणांच्या इजेक्शन डिव्हाइसला मर्यादित करत नाही, तेव्हा फक्त शॉर्ट सर्किट करंट डिस्कनेक्ट करण्यासाठी योग्य असते, मोठ्या प्रसंगी नाही, तेव्हा हा फ्यूज बहुतेकदा चाकू स्विचसह संयोजनात वापरला जातो.

२. अर्ध-बंद फ्यूज

फ्यूज एका ट्यूबमध्ये बसवला जातो आणि ट्यूबचे एक किंवा दोन्ही टोके उघडली जातात. जेव्हा फ्यूज वितळतो तेव्हा चाप ज्वाला आणि धातूचे वितळणारे कण एका विशिष्ट दिशेने बाहेर पडतात, ज्यामुळे कर्मचाऱ्यांना काही दुखापती कमी होतात, परंतु तरीही ते पुरेसे सुरक्षित नाही आणि त्याचा वापर काही प्रमाणात मर्यादित आहे.

३. बंद फ्यूज

फ्यूज पूर्णपणे शेलमध्ये बंद आहे, आर्क इजेक्शनशिवाय, आणि जवळच्या लाईव्ह पार्ट फ्लाइंग आर्क आणि जवळच्या कर्मचाऱ्यांना धोका निर्माण करणार नाही.

तीन, फ्यूज रचना

फ्यूजमध्ये प्रामुख्याने मेल्ट आणि फ्यूज ट्यूब किंवा फ्यूज होल्डर असतो ज्यावर मेल्ट स्थापित केले जाते.

१. वितळणे हा फ्यूजचा एक महत्त्वाचा भाग आहे, जो बहुतेकदा रेशीम किंवा चादर बनवतो. वितळण्याचे दोन प्रकार आहेत, एक म्हणजे कमी वितळण्याच्या बिंदूचे साहित्य, जसे की शिसे, जस्त, कथील आणि कथील-शिसे मिश्र धातु; दुसरे म्हणजे उच्च वितळण्याच्या बिंदूचे साहित्य, जसे की चांदी आणि तांबे.

२. मेल्ट ट्यूब हे मेल्टचे संरक्षक कवच आहे आणि मेल्ट एकत्र केल्यावर त्याचा प्रभाव विझवणारा चाप असतो.

चार, फ्यूज पॅरामीटर्स

फ्यूजचे पॅरामीटर्स फ्यूज किंवा फ्यूज होल्डरच्या पॅरामीटर्सचा संदर्भ देतात, वितळण्याच्या पॅरामीटर्सचा नाही.

१. वितळण्याचे मापदंड

मेल्टमध्ये दोन पॅरामीटर्स असतात, रेटेड करंट आणि फ्यूजिंग करंट. रेटेड करंट म्हणजे फ्यूजमधून बराच काळ न तुटता जाणाऱ्या करंटचे मूल्य. फ्यूज करंट सहसा रेटेड करंटच्या दुप्पट असतो, साधारणपणे मेल्टेड करंटमधून रेटेड करंटच्या 1.3 पट असतो, एका तासापेक्षा जास्त वेळात फ्यूज केला पाहिजे; 1.6 वेळा, एका तासाच्या आत फ्यूज केला पाहिजे; जेव्हा फ्यूज करंट पोहोचतो, तेव्हा 30 ~ 40 सेकंदांनी फ्यूज तुटतो; जेव्हा रेटेड करंट 9 ~ 10 पट पोहोचतो, तेव्हा मेल्ट त्वरित तुटला पाहिजे. मेल्टमध्ये इन्व्हर्स टाइमचे संरक्षण वैशिष्ट्य असते, मेल्टमधून वाहणारा करंट जितका मोठा असेल तितका फ्यूजिंग वेळ कमी असेल.

२. वेल्डिंग पाईप पॅरामीटर्स

फ्यूजमध्ये तीन पॅरामीटर्स असतात, म्हणजे रेटेड व्होल्टेज, रेटेड करंट आणि कट-ऑफ क्षमता.

१) रेटेड व्होल्टेज चाप विझवण्याच्या कोनातून प्रस्तावित केला जातो. जेव्हा फ्यूजचा कार्यरत व्होल्टेज रेटेड व्होल्टेजपेक्षा जास्त असतो, तेव्हा वितळल्यावर चाप विझवता येणार नाही असा धोका असू शकतो.

२) वितळलेल्या नळीचा रेटेड करंट हा वितळलेल्या नळीच्या दीर्घकाळाच्या परवानगीयोग्य तापमानाने निश्चित केलेला वर्तमान मूल्य आहे, म्हणून वितळलेल्या नळीला वेगवेगळ्या ग्रेडच्या रेटेड करंटने लोड केले जाऊ शकते, परंतु वितळलेल्या नळीचा रेटेड करंट वितळलेल्या नळीच्या रेटेड करंटपेक्षा जास्त असू शकत नाही.

३) कट-ऑफ क्षमता म्हणजे रेटेड व्होल्टेजवर सर्किट फॉल्टपासून फ्यूज डिस्कनेक्ट झाल्यावर कापता येणारे कमाल वर्तमान मूल्य.

पाच, फ्यूजचे कार्य तत्व

फ्यूजची फ्यूजिंग प्रक्रिया साधारणपणे चार टप्प्यात विभागली जाते:

१. सर्किटमध्ये मेल्ट सिरीजमध्ये असतो आणि लोड करंट मेल्टमधून वाहतो. करंटच्या थर्मल इफेक्टमुळे मेल्ट तापमान वाढते, जेव्हा सर्किट ओव्हरलोड किंवा शॉर्ट सर्किट होते, तेव्हा ओव्हरलोड करंट किंवा शॉर्ट सर्किट करंट मेल्टला जास्त उष्णता देईल आणि मेल्टिंग तापमानापर्यंत पोहोचेल. करंट जितका जास्त असेल तितक्या वेगाने तापमान वाढते.

२. वितळणारे तापमान गाठल्यानंतर ते वितळेल आणि धातूच्या वाफेत बाष्पीभवन होईल. विद्युतप्रवाह जितका जास्त असेल तितका वितळण्याचा वेळ कमी होईल.

३. ज्या क्षणी वितळणारा पदार्थ वितळतो, त्याच क्षणी सर्किटमध्ये एक लहान इन्सुलेशन गॅप तयार होते आणि विद्युत प्रवाह अचानक खंडित होतो. परंतु ही लहान गॅप सर्किट व्होल्टेजद्वारे लगेचच तोडली जाते आणि एक विद्युत चाप तयार होतो, जो सर्किटला जोडतो.

४. चाप निर्माण झाल्यानंतर, जर ऊर्जा कमी झाली, तर फ्यूज गॅपच्या विस्तारासह ती स्वतःहून विझते, परंतु जेव्हा ऊर्जा मोठी असेल तेव्हा फ्यूजच्या विझविण्याच्या उपायांवर अवलंबून राहावे लागते. चाप विझविण्याचा वेळ कमी करण्यासाठी आणि ब्रेकिंग क्षमता वाढवण्यासाठी, मोठ्या क्षमतेचे फ्यूज परिपूर्ण चाप विझविण्याच्या उपायांनी सुसज्ज असतात. चाप विझविण्याची क्षमता जितकी मोठी असेल तितकाच चाप विझविला जातो आणि फ्यूजद्वारे शॉर्ट सर्किट करंट जितका मोठा तितका मोठा होऊ शकतो.

सहा, फ्यूजची निवड

१. पॉवर ग्रिड व्होल्टेजनुसार संबंधित व्होल्टेज पातळी असलेले फ्यूज निवडा;

२. वितरण प्रणालीमध्ये येऊ शकणाऱ्या जास्तीत जास्त फॉल्ट करंटनुसार संबंधित ब्रेकिंग क्षमतेसह फ्यूज निवडा;

३, मोटर सर्किटमधील फ्यूज शॉर्ट सर्किट संरक्षणासाठी, फ्यूज सुरू करण्याच्या प्रक्रियेत मोटर टाळण्यासाठी, एकाच मोटरसाठी, मेल्टचा रेटेड करंट मोटरच्या रेटेड करंटच्या १.५ ~ २.५ पट पेक्षा कमी नसावा; अनेक मोटर्ससाठी, एकूण मेल्ट रेटेड करंट कमाल क्षमतेच्या मोटरच्या रेटेड करंटच्या १.५ ~ २.५ पट पेक्षा कमी नसावा आणि उर्वरित मोटर्सच्या गणना केलेल्या लोड करंटपेक्षा कमी नसावा.

४. प्रकाशयोजना किंवा इलेक्ट्रिक फर्नेस आणि इतर भारांच्या शॉर्ट-सर्किट संरक्षणासाठी, वितळण्याचा रेटेड करंट लोडच्या रेटेड करंटच्या समान किंवा त्यापेक्षा थोडा जास्त असावा.

५. लाईन्सचे संरक्षण करण्यासाठी फ्यूज वापरताना, प्रत्येक फेज लाईनवर फ्यूज बसवावेत. टू-फेज थ्री-वायर किंवा थ्री-फेज फोर-वायर सर्किटमध्ये न्यूट्रल लाईनवर फ्यूज बसवण्यास मनाई आहे, कारण न्यूट्रल लाईन ब्रेकमुळे व्होल्टेज असंतुलन निर्माण होईल, ज्यामुळे विद्युत उपकरणे जळू शकतात. सार्वजनिक ग्रिडद्वारे पुरवल्या जाणाऱ्या सिंगल-फेज लाईन्सवर, ग्रिडचे एकूण फ्यूज वगळून, न्यूट्रल लाईन्सवर फ्यूज बसवावेत.

६. वापरताना सर्व स्तरांचे फ्यूज एकमेकांशी सहकार्य करावेत आणि वितळण्याचा रेटेड प्रवाह वरच्या स्तरापेक्षा लहान असावा.